Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu VI Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący SSR Łukasz Kozakiewicz

Protokolant Magdalena Borys

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2022 r. na rozprawie sprawy

z powództwa W. M.

przeciwko A. G., M. B.

o zapłatę 13 398,00 zł

I.  zasądza od pozwanych A. G. i M. B. solidarnie na rzecz powoda W. M. kwotę 2.281,18 zł (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt jeden złotych 18/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 23 lutego 2021r.

II.  dalej idące powództwo oddala,

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 3.320,22 zł (trzy tysiące trzysta dwadzieścia złotych 22/100) tytułem kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie kwoty 13.398,- zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 23 lutego 2021r. i kosztami procesu. W uzasadnieniu podał, że wykonywał na zlecenie pozwanych roboty budowlane – remontowe. Pozwani nie zapłacili za wykonane roboty dodatkowe.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 czerwca 2021r. sygn. akt VI GNc 391/21 nakazano pozwanym aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda kwotę 13.398,- zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 13 lutego 2021r. oraz kwotę 3.167,- zł tytułem kosztów procesu.

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Zarzucili, że nie zlecali powodowi wykonywania robót dodatkowych, a wszystkie wykonane roboty były objęte zakresem pierwotnego zlecenia, za które zapłacono pozwanemu wynagrodzenie.

Wyrokiem z dnia 13 października 2021r., sygn. akt VI GC 122/21 powództwo oddalono a powoda obciążono kosztami procesu na rzecz pozwanych.

Wydanym na skutek apelacji powoda wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2022r., sygn. akt VI Ga 622/21 Sąd Okręgowy w Legnicy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd ustalił.

Na zlecenie pozwanych, po uprzednim sporządzeniu wyceny, powód wykonał na ich rzecz roboty remontowe pomieszczeń gabinetu stomatologicznego należącej do pozwanych nieruchomości położnej w W. przy ul. (...). Pierwotny zakres robót obejmował:



wykonanie sufitu podwieszanego z kasetonów w gabinecie Nr 1, gabinecie Nr 2, pracowni rtg oraz części skośnej stropu poczekalni, recepcji i ciągów komunikacyjnych (łącznie 54,9 m ²);



wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego w sterylizatorni, pomieszczeniu socjalnym, pomieszczeniu technicznym, wc dla personelu, wc dla pacjentów, brudowniku, prostych stropach poczekalni, recepcji i ciągów komunikacyjnych (łącznie 40,82 m ²);



montaż lamp w sufitach kasetonowych;



wykonanie stelaża z dociepleniem wokół witryny w gabinecie 1;



transport materiałów, prace porządkowe;

o wartości 10.339,- zł,

a także:



w gabinecie Nr 1 – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian;



w gabinecie Nr 2 – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian;



w pracowni rtg – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian;



w poczekalni, recepcji i ciągach komunikacyjnych – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów;



w brudowniku – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów



w wc dla pacjentów – obróbkę ścian (łączenia kg), położenie gresu na podłodze, położenie płytek ściennych;



w wc dla personelu – obróbkę ścian (łączenia kg), położenie gresu na podłodze, położenie płytek ściennych;



w pomieszczeniu technicznym– obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów;



w pomieszczeniu socjalnym – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów;



w sterylizatorni – obróbkę ścian (łączenia kg, kątowniki, szlifowanie, gruntowanie) i dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, położenie płytek (fartuch nad blatem);



transport materiałów i prace porządkowe;

na łącznej:



powierzchni ścian do malowania wynosiła 285 m ²;



powierzchni ścian do obróbki wynosiła 285 m ²;



powierzchnia płytek gresowych do położenia wynosiła 55 m ²;



ilość cokołów przyposadzkowych do położenia wynosiła 75 mb;



powierzchnia płytek ściennych do położenia wynosiła 40 m ²;

o wartości 21.000,- zł.

Dowód: wycena usług z dn. 5.06.2019r. – k. 19 – 20, wycena usług z dn. 29.04.2019r. – k. 21 – 24, wydruk stanu księgi wieczystej KW Nr (...) – k. 45 – 49, pismo e-mail z dn. 5.06.2019r. – k. 67, pismo e-mail z dn. 30.04.2019r. – k. 68.

Pozwani zlecili powodowi wykonanie dodatkowych robót obejmujących: montaż parapetów, montaż kabla do sterownika pieca, montaż oświetlenia punktowego, montaż płytek w pomieszczeni socjalnym.

Pozwani kupili meble do remontowanego obiektu, zamawiając je wraz z dostawą i wniesieniem do lokalu.

Dowód: pismo z dn. 8.11.2019r. – k. 32 – 33, przesłuchanie stron [00.06.05 – 01.35.25] – k. 225v. – 227.

Powód wykonał roboty budowalne remontowe, obejmujące:



w gabinecie 1 – obróbkę ścian; dwukrotne malowanie ścian; wykonanie sufitu podwieszanego z kasetonów; wykonanie stelaża z dociepleniem; montaż lamp sufitowych oraz osadzenie parapetu, naprawę regipsu;



w pracowni rtg – obróbkę ścian; dwukrotne malowanie ścian; wykonanie sufitu podwieszanego z kasetonów;



w gabinecie 2 – obróbkę ścian; dwukrotne malowanie ścian; wykonanie sufitu podwieszanego z kasetonów; montaż lamp sufitowych oraz wykonanie zabudowy, osadzenie dwóch parapetów granitowych z obróbką, wykonanie zabudowy pod grzejnik, wykonanie obróbek okiennych, montaż oświetlenie led;



w poczekalni, recepcji i ciągach komunikacyjnych – obróbkę ścian, dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego, wykonanie sufitu podwieszanego z kasetonów, montaż lamp sufitowych oraz wykonanie stelaża wraz z dociepleniem nad drzwiami wejściowymi;



w brudowniku – obróbkę ścian, dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego, oraz wykonanie płytek na ścianie;



w wc dla pacjentów – obróbkę ścian, położenie gresu na podłodze, położenie płytek ściennych, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego oraz przeróbkę przyłącza umywalkowego, wykonanie oświetlenia (instalacja);



w wc dla pacjentów – obróbkę ścian, położenie gresu na podłodze, położenie płytek ściennych, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego oraz wykonanie oświetlenia (instalacja i montaż), przedłużenie przyłącza zimnej wody użytkowej, wykonanie otworu rewizyjnego do rury CWU;



w pomieszczeniu technicznym – obróbkę ścian, dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego oraz wykonanie płytek, montaż oświetlenia LED;



w pomieszczeniu socjalnym – obróbkę ścian, dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego oraz wykonanie obróbki okien, wykonanie parapetu, położenie płytek ściennych, wykonanie rewizji w suficie podwieszanym, wykonanie zabudowy pod grzejnik, wykonanie zabudowy z kg pod blat roboczy, montaż listew narożnikowych przy sufitach;



w sterylizatorni – obróbkę ścian, dwukrotne malowanie ścian, położenie gresu na podłodze, wykonanie cokołów, położenie płytek (fartuch nad blatem), wykonanie sufitu podwieszanego zwykłego oraz wykonanie instalacji elektrycznej do pieca gazowego wraz wypełnieniem bruzdy, wykonanie obróbki okien, wykonanie parapetu, wykonanie oświetlenia (instalacja), położenie płytek ściennych, dokończenie ścian z kg w pomieszczeniu przy piecu gazowym, montaż listew narożnikowych, wykonanie rewizji na magnes w suficie podwieszanym wraz z listwami, malowanie rury odpływowej, malowanie rury gazowej;

które zostały w całości odebrane przez inwestorów bez uwag co do zgodności z zakresem zleconych robót z wyjątkiem rodzaju płytek w sterylizatorni, które wykonawca uznawał za dekoracyjne i jako takie stanowiące roboty dodatkowe a inwestorzy za zwykłe i jako takie zgodne ze zleconymi robotami.

Nadto wykonano roboty zakwalifikowane przez wykonawcę jako dodatkowe, obejmujące:



montaż rur spiro (9 szt.);



wykonanie sufitów z kg;



wykonanie cokołów z płytek gresowych docinanych (75mb);



montaż listew końcowych;



malowanie farbą podkładową;



montaż listew narożnikowych;



sprzątanie lokalu przed wykonaniem prac;



wynoszenie mebli;



sprzątanie po firmie montującej drzwi;



sprzątanie po filmie montującej wentylację;



akrylowanie drzwi;



przełożenie uziemienia między pomieszczeniami.

Dowód: protokół odbioru z dn. 18.10.2019r. – k. 8 – 18, wycena robót dodatkowych – k. 27 – 28, przesłuchanie stron [00.06.05 – 01.35.25] – k. 225v. – 227.

Powód obciążył pozwanych wynagrodzeniem za wykonane roboty remontowe w łącznej wysokości 30.350,- zł brutto. Z tego tytułu pozwani zapłacili na rzecz powoda łączną kwotę 30.350,- zł.

Dowód: faktury VAT – k. 69 – 80, potwierdzenia przelewu – k. 81 – 92.

Z tytułu zakupu materiałów budowalnych pozwani zapłacili na rzecz powoda:



13 czerwca 2019r. – kwotę 2.500,- zł,



1 lipca 2019r. – kwotę 2.500,- zł,



25 lipca 2019r. – kwotę 2.000,- zł,



9 września 2019r. – kwotę 2.000,- zł,



17 września 2019r. – kwotę 1.200,- zł,



10 października 2019r. – kwotę 915,57 zł.

Dowód: potwierdzenia przelewu – k. 34 – 39.

Powód obciążył pozwanych wynagrodzeniem za wykonane roboty remontowe – dodatkowe w łączne wysokości 13.397,16 zł (każdego z pozwanych kwotą 6.698,58 zł), w tym za (w kwotach netto):



wykonanie zabudowy w Gabinecie Nr 2 – 280,- zł;



osadzenie 2 parapetów granitowych z obróbką Gabinecie Nr 2 – 2 x 230,- zł – 460,- zł;



wykonanie zabudowy pod grzejnik Gabinecie Nr 2 – 2 x 240,- zł = 480,- zł;



wykonanie instalacji pod potencjometr – 50,- zł



wykonanie instalacji elektrycznej do pieca gazowego z wypełnieniem bruzdy – 95 z + 30 zł = 125,- zł;



przeróbka przyłącza umywalkowego – wc dla klienta – 65,- zł;



wykonanie oświetlenia w wc dla klienta (instalacja) – 4 x 30,- zł + 10,- zł = 130,- zł;



wykonanie obróbki okien w Gabinecie Nr 2 – 2 x 230,- zł = 460,- zł;



wykonanie obróbki okien w sterylizatorni – 230,- zł;



wykonanie parapetu w sterylizatroni – 200,- zł;



wykonanie oświetlenia sterylizatorni (instalacja) – 6 x 50,- zł + 40,- zł = 340,- zł;



wykonanie wentylacji w pomieszczeniach – 9 x 50,- zł = 450,- zł;



wykonanie obróbki okien w pomieszczeniu socjalnym – 230,- zł;



wykonanie parapetu w pomieszczeniu socjalnym – 200,- zł;



położenie płytek ściennych dekoracyjnych w pomieszczaniu socjalnym – 4,75 x 145,- zł = 689,- zł;



położenie płytek ściennych dekoracyjnych w sterylizatortni – 4,1 x 55,- zł = 226,- zł;



osadzenie parapetu granitowego w Gabinecie Nr 1 – 500,- zł;



wykonanie płytek w brudowniku – 1,5 x 115,- zł = 173,- zł;



wykonanie płytek w pomieszczeniu socjalnym – 2 x 100,- zł = 200,- zł;



dopłata do wykonania sufitów z KG – 2 x 250,- zł = 500,- zł;



wykonanie rewizji w suficie z KG w pomieszczeniu socjalnym – 100,- zł;



wykonanie zabudowy pod grzejnik w pomieszczeniu socjalnym – 150,- zł;



wykonanie zabudowy z KG pod blat roboczy – 120,- zł;



wykonanie cokołów z płytek gresowych – docinanie z płytek pełnych – 450,- zł;



montaż listew końcowych do trzech pomieszczeń – 3 x 50,- zł = 150,- zł;



wykonanie oświetlenia w wc dla personelu (instalacja) – 2 x 50,- zł = 100,- zł;



montaż oświetlenia LED w wc dla personelu – 2 x 30,- zł = 60,- zł;



montaż oświetlenia LED w pomieszczeniu socjalnym – 30,- zł;



przedłużenie przyłącza zimnej wody użytkowej w wc dla personelu – 25,- zł + 10 zł = 35,- zł;



dokończenie ścian z KG w sterylizatorni – 120,- zł;



malowane farbą podkładową – 280 x 5,- zł = 1.400,- zł;



montaż oświetlenia LED w Gabinecie Nr 2 – 4 x 30,- zł = 120,- zł;



montaż listew narożnikowych – płytki – 4 x 35,- zł = 140,- zł;



montaż listew narożnikowych – sufity – 10 x 35,- zł = 350,- zł;



wykonanie rewizji na magnes w suficie podwieszanym z KG wraz z listwami w sterylizatorni – 300,- zł;



sprzątanie lokalu przed wykonaniem umówionych prac – 2,5 x 350,- zł = 875,- zł;



wnoszenie mebli – 50,- zł;



sprzątanie lokalu po firmie montującej drzwi – 100,- zł;



sprzątanie lokalu po firmie montującej wentylację i inne prace instalacyjne – 100,- zł;



wykonanie arylowania wstawionych drzwi – 10 x 5,- zł – 50,- zł;



naprawa położonego regipsu – 75,- zł;



wykonanie otworu, rewizja do rury CWU w wc dla personelu – 0,- zł;



położenie uziemienia między pomieszczeniami – 0,- zł;



malowanie rury odpływowej w strylizatorni – 0,- zł;



malowanie rury gazowej w strylizatorni – 0,- zł.

Dowód: wycena robót dodatkowych – k. 27 – 28, faktura pro forma nr (...) – k. 41, faktura pro forma nr (...) – k. 42.

Pismem z dnia 31 października 2019r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 20.131,16 zł w tym: kwoty 5.350,- zł tytułem wynagrodzenia za roboty budowalne określone w wycenie; kwoty 13.892,- zł tytułem robót dodatkowych oraz kwoty 13.397,16 zł tytułem zwrotu ceny materiałów budowlanych. Pozwani odmówili zapłaty ponad kwotę 3.035,- zł z tytułu robót dodatkowych.

Pismem z dnia 2 lutego 2021r. powód wezwał późnawych do zapłaty łącznej kwoty 7.380,- zł brutto tytułem rozliczenia budowy, wskazując że ma to na celu polubowne zakończenie sporu.

Dowód: pismo z dn. 31.10.2019r. – k. 29 – 31, pismo z dn. 2.02.2021r. – k. 25 – 28, pismo z dn. 8.11.2019r. – k. 32 – 33.

Sąd zważył.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pismo powoda z dnia 30 sierpnia 2021r. oraz pismo pozwanych z dnia 20 września 2021r. podlegały zwrotowi (na podstawie art. 205 ³ § 5 k.p.c.), jako wniesione z uchybieniem art. 205 ³ § 2 k.p.c. Stronom zakreślono bowiem termin do podania wszystkich twierdzeń i dowodów, który dla powoda upłynął w dniu 26 sierpnia 2021r. (k. 93, 94, 96), zaś dla pozwanych w dniu (k. 94, 95, 100). Powód pismo procesowe złożył dopiero w dniu 30 sierpnia 2021r., przy czym w żaden sposób nie usprawiedliwił uchybienia terminu, w szczególności nie powoływał się na brak możliwości wcześniejszego powołania twierdzeń i dowodów lub późniejszą potrzebą ich zgłoszenia. Podkreślenia wymaga, że w/w przepis nie przewiduje przesłanki usprawiedliwiającej spóźnione powołanie twierdzeń i dowodów w postaci braku wpływu na sprawność postępowania. Podobnie pozwani pismo procesowe złożyli dopiero w dniu 20 września 2021r., nie usprawiedliwiając uchybienia terminu, którym nie może być chęć odniesienia się do pisma procesowego strony przeciwnej ( nota bene zwróconego). Nadto należy mieć na uwadze, że w niniejszej sprawie nie znajdował zastosowania przepis art. 458 ⁵ § 4 k.p.c. wobec wyłączenia stosowania przepisów o postępowaniu gospodarczym na wniosek powoda zawarty w pozwie (art. 458 ⁶ k.p.c.).

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie powołanych przez obie strony dowodów z dokumentów – prawdziwości i rzetelności których nie udział wątpliwości, co pozwalało uznać je za właściwe i miarodajne źródło informacji o stanie faktycznym sprawy. Nadto przeprowadzono dowód z przesłuchania stron które jednak podlegały uwzględnieniu zasadniczo w części spójnej z pozostałymi dowodami (dokumentami). Trzeba mieć bowiem na uwadze, że dowód z przesłuchania stron siłą rzeczy zawiera w sobie ocenę okoliczności sprawy podczas gdy dowód ma stanowić źródło informacji o faktach a nie ocenach.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 1, 2 i 5 k.p.c. Sąd pominął dowód z zeznań świadków J. G., S. I., gdyż w części okazał się on niedopuszczalny (powołano go na okoliczności ocenne a nie fakty), w części zaś nieprzydatny dla rozstrzygnięcia (w zakresie dotyczącym wad wykonanych robot, zważywszy że pozwani nie podnosi w związku z tym żadnych zarzutów procesowych). Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 1, 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 205 ³ § 2 k.p.c. Sąd pominął dowody zgłoszone w piśmie procesowym powoda z dnia 8 lipca 2022r. Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, nie połączone ze zniesieniem postępowania, nie otwierało stronom terminu do zgłaszania nowych wniosków dowodowych, gdyż skutki z art. 205 ³ k.p.c. powstałe na wcześniejszym etapie postępowania pozostają w mocy ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2005r., sygn. akt I ACa 647/05). Sąd nie zobowiązywał też stron do składania takich pism w trybie art. 205 ³ § 2 k.p.c. na obecnym etapie postępowania. Podkreślenia wymaga, że powód nie uprawdopodobnił aby potrzeba powołania dowodów lub taka możliwość wynikła dopiero na obecnym etapie postępowania – przeciwnie, w zakresie dowodów z dokumentów twierdził wręcz że są one stronom znane od początku procesu.

W oparciu o przeprowadzone dowody Sąd ustalił istotne okoliczności sprawy fakt zawarcia między stronami umowy o roboty budowlane oraz sposób ich wykonania.

Zgodnie z art. 647 k.c. w zw. z art. 658 k.c., przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Nie rodzi przy tym wątpliwości, że powyższa podstawa prawna znajduje także zastosowanie do remontu części budynku lub budowli w tym lokalu, jeśli zakres prac odpowiada definicji remontu określonej w art. 3 pkt 8 Prawa budowalnego – co miało miejsce w niniejszej sprawie lokalu ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2008r., sygn. akt II CSK 112/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2012r., sygn. akt VI ACa 276/12). Pogląd powoda, jakoby z uwagi na brak powierzenia jemu lub innemu podmiotowi funkcji generalnego wykonawcy, charakter stosunku zobowiązaniowego był odmienny – w szczególności odpowiadał umowie o świadczenie usług, należy uznać za nieuprawniony. Powierzenie wykonania robót generalnemu wykonawcy nie stanowi bowiem elementu wyróżniającego umowę nazwaną – o roboty budowalne, a jest wynikiem utrwalonej w praktyki podyktowanej względami organizacyjnymi.

W niniejszej sprawie strony nie dochowały co prawda wymogu zachowania formy pisemnej (art. 648 k.c.), jednak fakt zawarcia umowy nie był sporny. Nie przedstawiono też projektu budowalnego, co jednak nie może dyskwalifikować umowy jako zawartej w reżimie kontraktu budowalnego, zważywszy na przedmiot istotnego zobowiązania.

Poza sporem pozostawało, że powód pierwotnie ustalił i wycenił zakres robót przeznaczonych do wykonania, co spotkało się z akceptacją pozwanych. Następnie roboty zostały wykonane i odebrane.

Przedmiotem sporu pozostawało roszczenie powoda o zapłatę wynagrodzenia za wykonane prace dodatkowe. Pozwani przeczyli jednak aby powierzyli powodowi wykonanie jakichkolwiek prac dodatkowych a tym samym ab przysługiwało mu z tego tytułu odrębne wynagrodzenie. Stali na stawisku, że wszystkie prace wykonane rzez powoda były zgodne z pierwotnym kontraktem opartym na wycenach przedstawionych pozwanym w kwietniu i czerwcu 2019r. W niniejszej sprawie rzeczą powoda było wykazanie zasadności roszczenia (art. 6 k.c.) a zatem, po pierwsze – że wykonał roboty ponad pierwotne zlecenie pozwanych; po wtóre – że nastąpiło to na skutek powierzenia mu ich wykonania przez pozwanych; po trzecie – wysokości należnego mu wynagrodzenia.

Zakres wykonanych faktycznie robót określono w protokole odbioru z dnia 18 października 2019r., który pozwani zaakceptowali (roboty ujęte w części „zakres wykonanych prac” – s. 1 – 9 protokołu – k. 8 – 16), mimo że w części wykraczały one poza zakres pierwotnej wyceny stanowiącej podstawę zlecenia robót remontowych – i tak:



w gabinecie 1 – wykonano osadzenie parapetu, naprawę regipsu – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w gabinecie 2 – wykonano zabudowę, osadzenie dwóch parapetów granitowych z obróbką, wykonanie zabudowy pod grzejnik, wykonanie obróbek okiennych, montaż oświetlenie led – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w poczekalni, recepcji i ciągach komunikacyjnych – wykonano stelaż wraz z dociepleniem nad drzwiami wejściowymi – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w brudowniku – wykonano ułożenie płytek na ścianie – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w wc dla pacjentów – wykonano przeróbkę przyłącza umywalkowego, wykonanie oświetlenia (instalacja) – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w wc dla pacjentów – wykonano oświetlenie (instalacja i montaż), przedłużenie przyłącza zimnej wody użytkowej, wykonanie otworu rewizyjnego do rury CWU – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w pomieszczeniu technicznym – wykonano ułożenie płytek, montaż oświetlenia led – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);



w pomieszczeniu socjalnym – wykonano obróbki okien, wykonano parapet, ułożenie płytek ściennych, wykonanie rewizji w suficie podwieszanym, wykonanie zabudowy pod grzejnik, wykonanie zabudowy z kg pod blat roboczy, montaż listew narożnikowych przy sufitach – których nie ujęto w wycenach (k. 19 – 24);

które zostały w całości odebrane przez inwestorów bez uwag co do zgodności z zakresem zleconych robót z wyjątkiem rodzaju płytek w sterylizatorni, wobec których podnieśli zastrzeżenia co do zakwalifikowania ich jako ozdobnych. Niemniej należy wskazać, że pokwitowanie takie stanowi jedynie o tym, aby pozwani potwierdzili wykonanie powyższego zakresu robót – nie zaś że dokonali rozszerzenia zakresu robót powierzonych powodowi ponad pierwotne zlecenie. Jednocześnie jednak w piśmie z dnia 8 listopada 2019r. pozwani przyznali, że roboty obejmujące: montaż parapetów, montaż kabla do sterownika pieca, montaż oświetlenia punktowego, montaż płytek w pomieszczeniu socjalnym, zostały wykonane ponad pierwotne zlecenie i w oparciu o dodatkowe zlecenie. Uprawniało to powoda do żądania wynagrodzenia z tego tytułu. Zważywszy, że pozwani zaakceptowali wyceny przedstawione przez powoda przy okazji zawarcia pierwotnej umowy, należało uznać, że także kosztorys dotyczący robót budowlanych był przez nich akceptowany w zakresie w jakim dotyczył robót faktycznie zleconych. Roboty uznane w piśmie pozwanych z dnia 8 listopada 2019r. i faktycznie wykonane zgodnie z protokołem odbioru z dnia 18 października 2019r. odpowiadają pozycjom 2, 5, 10 , 14, 15, 27 i 32 kosztorysu robót dodatkowych (k. 27 – 28), tj.:



osadzenie 2 parapetów granitowych z obróbką Gabinecie Nr 2 – 2 x 230,- zł – 460,- zł;



wykonanie instalacji elektrycznej do pieca gazowego z wypełnieniem bruzdy – 95 z + 30 zł = 125,- zł;



wykonanie parapetu w sterylizatroni – 200,- zł;



wykonanie parapetu w pomieszczeniu socjalnym – 200,- zł;



położenie płytek ściennych dekoracyjnych w pomieszczaniu socjalnym – 4,75 x 145,- zł = 689,- zł;



montaż oświetlenia LED w wc dla personelu – 2 x 30,- zł = 60,- zł;



montaż listew narożnikowych – płytki – 4 x 35,- zł = 140,- zł;

a ich łączna wartość netto wynosiła 1.854,62 zł netto, tj. 2.281,18 zł brutto.

Od tej kwoty przysługiwały powodowi także odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych zgodnie z art. 481 § 1 k.c. i art. 7 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, a to spełnienia przez powoda obciążającego go świadczenia niepieniężnego oraz upływu terminu zapłaty określonego na podstawie art. 455 k.c. Materiał dowodowy nie dostarczał podstaw do przyjęcia, że termin zapłaty wynagrodzenia za roboty dodatkowe został między stronami uzgodniony, a zatem winno ono nastąpić na wezwanie wierzyciela – powoda. Powód wezwał pozwanych do zapłaty pismem z dnia 31 października 2019r. zakreślając w nim 7 dniowy termin na spełnienia świadczenia (k. 30). Wobec braku dowodów na datę doręczenia tego wezwania, należało przyjąć, że nastąpiło to najpóźniej w dniu sporządzenia przez pozwanych odpowiedzi na to wezwanie – tj. 8 listopada 2019r. Z uwzględnieniem zakreślonego terminu zapłaty, wymagalność roszczenia powoda przypadała zatem w dniu 15 listopada 29019r. co uprawniało powoda do odsetek od dnia 16 listopada 201r. Powód domagał się ich jednak dopiero od dnia 23 lutego 2021r. i Sąd był tym żądaniem związany (art. 321 § 1 k.p.c.).

Odpowiedzialność pozwanych za zapłatę w/w kwoty jest solidarni – stosownie do art. 370 k.c.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w pkt. I wyroku

W pozostały m zakresie powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie należy wyjaśnić, że mimo treści pisma pozwanych z dnia 8 listopada 2019r., Sąd nie uznał roszczenia powoda o wynagrodzenie za roboty dodatkowe obejmujących montaż oświetlenie LED w pomieszczeniu socjalnym (pozycja 28 kosztorysu robót dodatkowych – k. 27 – 28), gdyż z protokołu odbioru z dnia 18 października 2019r. nie wynika, aby robót takie zostały wykonane (k. 14 – 15). Nie uwzględniono też kosztów związanych z wykonaniem płytek w pomieszczeniu socjalnym ujętego w pozycji 19 kosztorysu robót dodatkowych, gdyż koszty tych prac ujęto już pozycji 15 i nie ma uzasadnienia dla ich dublowania (nie są to koszty materiałów lub innych elementów nie stanowiących robocizny określonej w poz. 15).

Bezspornym pozostawało także, że powód wykonał roboty nieobjęte pierwotnymi wycenami, a tym samym zakresem zleconych pierwotnie robót. Pozwani potwierdzili fakt wykonania tych robót kwitując protokół odbioru z dnia 18 października 2019r., w tym roboty ujęte w części „prace dodatkowe” (s. 10 – 11 protokołu – k. 17 – 18), tj.:



montaż rur spiro (9 szt.);



wykonanie sufitów z kg;



montaż listew końcowych – przy czym według pozwanych roboty te były objęte pierwotnym zakresem umowy;



malowanie farbą podkładową;



montaż listew narożnikowych – przy czym według pozwanych roboty te były objęte pierwotnym zakresem umowy;



sprzątanie lokalu przed wykonaniem prac;



wynoszenie mebli;



sprzątanie po firmie montującej drzwi;



sprzątanie po filmie montującej wentylację;



akrylowanie drzwi;



przełożenie uziemienia między pomieszczeniami.

Kwestią sporną pozostawało jednak, czy pozwani faktycznie zlecili powodowi wykonanie tych robót jako dodatkowych, czy też były one objęte pierwotnym zakresem zlecenia. Przede wszystkim należy mieć na względzie, że powoda jako profesjonalistę w zakresie prowadzenia robót budowlanych obciążał podwyższony miernik staranności (art. 355 § 2 k.c.), co powodowało, już wykonując wycenę winien on uwzględnić wszystkie roboty, w tym przygotowawcze, niezbędne do należytego wykonania zleconego remontu (art. 649 k.c.) – a zatem nie tylko wskazane przez pozwanych, ale i takie, których wykonania wymagało zrealizowanie remontu zgodnie ze wskazaniami wiedzy technicznej. W konsekwencji dyskwalifikuje to możliwość uznania za roboty dodatkowe prac niezbędnych do należytego wykonania robót pierwotnie zleconych, z wyjątkiem tych, których potrzeba wykonania nie była pierwotnie znana z uwagi na późniejsze ujawnienie stanu remontowanego lokalu. Powołane przez powoda w jego zeznaniach okoliczności dotyczące zmiany kosztów wykonania cokołów (z przycinanych płytek podłogowych w miejsce gotowych elementów) oraz układania płytek (z uwagi na zstąpienie płytek o wymiarach 60 x 60 cm płytkami o wymiarach 7x 15 cm), wynikające z zastosowania innego materiału nie mogły zasługiwać na uwzględnienie. Powód do wykonania wyceny musiał przyjąć określony sposób montażu cokołów oraz rozmiar płytek. Tymczasem kwestia sposobu wykonania tych elementów została uzgodniona dopiero w trakcie robót. Jak wynika z zeznań pozwanych, powód dopiero na etapie układania cokołów zwrócił się do nich z pytaniem o sposób ich montowania. Nie wyjaśnił przy tym pozwanym finansowych konsekwencji wykonania cokołów z płytek docinanych. Podobnie rzecz się ma z płytkami ściennymi. Powód nie wyjaśnił że układanie płytek o mniejszych wymiarach wiąże się z większym nakładem pracy a tym samym ceną. Przekonujące są w tej mierze zeznania pozwanych, którzy twierdzili, że gdyby wiedzieli o potencjalnym wzroście kosztów robot z uwagi na stasowane materiały, wybraliby wariant tańszy. Nie można przy tym podzielić zapatrywania powoda, że to pozwani winni byli każdorazowo upewniać się co do skutków finansowych swoich decyzji podejmowanych w trakcie robót. Przeciwnie, to powód, jako profesjonalista w zakresie robót budowlanych, zobowiązany był do uprzedzenia pozwanych o konsekwencjach zastosowanych metod wykonywania robót zarówno o do skutków finansowych jak i jakościowych. Nieporozumieniem jest przeto próba przeniesienia na pozwanych odpowiedzialności za to, że dokonywali wyboru jednego z proponowanych im przez powoda wariantów, nie będąc świadomymi ich konsekwencji finansowych.

Jednocześnie brak jest podstaw do uznania, aby w kosztorysach powód przyjmował układanie cokołów z gotowych elementów oraz płytek o wymiarach 60 x 60 cm, co dyskwalifikuje a limine jego twierdzenia, że wzrost kosztów wykonawstwa w związku z rodzajem stosowanych materiałów był w ogóle uzasadniony. Dalej, nie ulega wątpliwości, że w wycenie powód posługiwał się pojęciami ogólnymi takimi jak obróbka ścian w tym ich gruntowanie czy malowanie ścian. Pozwani, jako osoby nie będące profesjonalistami w zakresie robót budowlanych miały zatem prawo uznawać, że w pojęciach tych mieści się kompleksowa naprawa ścian, obejmująca także niezbędne z technologicznego punktu widzenia, malowanie farbą podkładową. Jeśli bowiem malowanie farbą podkładową było warunkiem uzyskania zadowalającego efektu finalnego, to powód powinien był ten element przewidzieć w swojej wycenie. Jeśliby nawet uznać – jak sugerował powód w swoich zeznaniach – że technologia wykonywania malatury nie przewiduje obligatoryjnego zastosowania farby podkładowej, to jest faktem notoryjnym, że takie zalecenie znajduje się na opakowaniu każdej farby wierzchniej, a zatem zasadnym jest raczej założenie konieczności zagotowania farby podkładowej niż jej pominięcie. Podobnie rzecz się ma z wykonaniem „sufitów podwieszanych z kg”. W wycenie z dnia 5 czerwca 2019r. ujęto wykonanie sufitów podwieszanych zwykłych, przy czym nie sposób ustalić czym różni się sufit podwieszany zwykły od wykonanego z kartongipsu (kg), a tym samym czy istotnie roboty w tym zakresie odbiegają od pierwotnie zleconych. W swoich zeznania powód wyjaśnił, że równica sprowadzała się nie do zastosowanego materiału ale sposobu ułożenia sufitu, który musiał każdorazowo zachować wysokość pomieszczenia na poziomie 2,5 m. Z kolei w odniesieniu do arylowania drzwi, powód przyznał w swoich zeznaniach, że wykonanie tych czynności było uzasadnione technologią budowlaną, a jednocześnie nie potrafił wyjaśnić przyczyn ich pominięcia w pierwotnej wycenie robót. Podkreślenia wymaga, że powód zapoznał się ze stanem obiektu przed przystąpieniem do remontu oraz powinien być świadomy wymogów technologicznych co do wysokości pomieszczeń wykonanych w tym obiekcie. W konsekwencji w wycenie powinien przewidzieć koszty związane z wykonaniem sufitów podwieszanych zapewniających jednolitą wysokość wszystkich pomieszczeń. Wreszcie nie można było uznać: po pierwsze – za roboty dodatkowe; po wtóre – za obciążające finansowo pozwanych, prac porządkowych związanych z przygotowaniem terenu budowy do dalszych robót po wykonaniu prac montażowych drzwi i instalacji wentylacyjnej. Z chwilą przejęcia terenu budowy, powód ponosił bowiem odpowiedzialność za jego stan. Nadto w wycenach ujęto już prace porządkowe – które strony zgodnie w swoich zeznania sprecyzowały jako obciążający powoda obowiązek utrzymania porządku na terenie budowy przez cały okres jej prowadzenia. Jeśli nawet konieczność dodatkowych czynności wynikała z działań innych podmiotów, to nie pozwani a te podmioty mogłyby być ewentualnym adresatem roszczeń powoda z tego tytułu. W pozostałym zakresie istotnie nie sposób uznać, że wykonane roboty były objęte pierwotną umową, przy czym ciężar wykazania tej okoliczności obciążał pozwanych, którzy tego rodzaju zarzuty podnosili (art. 6 k.c.). Pozwani nie podjęli tu odpowiedniej inicjatywy dowodowej, która wina być w istocie ukierunkowana na ustalenie treści oświadczeń woli co do zakresu zleconych robót (art. 65 k.c.). Niemniej ostatecznie należy wskazać, że powód nie zaoferował dowodów pozwalających na przyjęcie, iż roboty zakwalifikowane w protokole z dnia 18 października 2019r. jako dodatkowe (poza wymienionymi w piśmie z dnia 8 listopada 2019r.) zostały mu przez pozwanych zlecone poza pierwotnie zawartą – w oparciu o wyceny z dnia 29 kwietnia 2019r. i z dnia 5 czerwca 2019r. – umową. Oczywistym jest przy tym, że udział w czynnościach odbiorowych jak i podpisane protokołu odbioru nie stanowi o uznaniu zobowiązania. Protokół odbioru odzwierciedla bowiem jedynie stan faktycznych – zakres wykonywanych robot i nie może stanowić wprost źródła zobowiązania ani dowodu na konkludentne jego zaciągnięcie. Warto zauważyć, że skoro powód wycenił pierwotne prace remontowe, brak było przeszkód dla wykonania podobnej wyceny w zakresie robót dodatkowych, co – w razie braku sprzeciwu pozwanych co do ich wykonania – dawałoby asumpt do przyjęcia, że strony doszły do porozumienia co do ich wykonania. Pozwalałoby to też na ustalenie wartości tych robót.

Brak było także podstaw do uwzględnienia roszczenia o wynagrodzenie za wnoszenie mebli. O ile pozwani nie kwestionowali faktu, że pracownicy powoda pomagali dostawcy mebli przy ich wnoszeniu, o tyle przeczyli aby powierzali powodowi takie prace. Meble zostały zamówione wraz z dostawą i wniesieniem, a zatem nie było potrzeby aby powód wspomagał dostawcę w tych czynnościach, a już na pewno nie na zlecenie pozwanych. Zadeklarowana przez pozwanych zapłata wynagrodzenia z tego tytułu nie wynikała zatem z realizacji ważnie zawartej umowy a tym samym kreowałaby zobowiązanie abstrakcyjne, które w polskim systemie prawa cywilnego występuje jedynie wyjątkowo i z mocy przepisu szczególnego. Tym samy deklaracja pozwanych nie rodziła prawnego obowiązku jej wykonania.

Przeprowadzony dowód z przesłuchania stron nie przyczynił się do wyjaśnienia powyższych wątpliwości, na korzyść powoda (poza częścią w której powództwo uwzględniono). Jak wskazana wyżej, powód w ogóle nie mógł domagać się uznania za dodatkowe prac, które przewidział już w pierwotnej wycenia a których wykonania następnie – ale nie z przyczyn ujawnionych w obiekcie a niedopatrzenia powoda przy sporządzeniu kosztorysu – wymagało dodatkowych czynności. Dalej nie można było uwzględnić twierdzeń powoda o ustnym zleceniu mu wykonywani dodatkowych robót, zwłaszcza w formie pytającej. Uzgodnieni takie, nawet poczynione w sposób dorozumiany winno określać istotne elementy umowy o roboty budowalne a zatem zarówno zakres robót dodatkowych jak i wynikające z tego wynagrodzenia, a przynajmniej sposób jego ustalania. Tymczasem nawet z zeznań samego powoda wynikało, że prace – uznawane obecnie za dodatkowe – wykonywano na skutek pytania pozwanego M. B. czy mogą one zostać wykonane. Przed przystąpieniem do nich ani nawet w trakcie ich wykonywania, powód nie informował jednak pozwanych o konieczności zapłaty dodatkowego wynagrodzenia, umożliwiając w ten sposób choćby milczący konsensus. Nie jest bowiem oczywistym, że wykonanie określonych prac w innym lub nieco szerszym zakresie będzie się wiązało z dodatkowymi kosztami, zwłaszcza że zapewnienie materiałów budowalnych obciążało tu pozwanych.

Powyższe doprowadziło Sąd d przekonania, że powód nie mógł domagać się skutecznie wynagrodzenia umownego za wykonanie robót deklarowanych jako dodatkowe.

Stwierdzenie braku kontraktowej podstawy roszczenia powoda nie wyklucza jednak możliwości uznania za należną mu rekompensaty poniesionych nakładów według zasad dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia, o ile strona pozwana została wzbogacona wartością wykonanych robót ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2020r., sygn. akt I CSK 752/18; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2017r., sygn. akt I CSK 270/16). Wymagałoby to jednak od powoda wykazania zakresu wzbogacenia pozwanych, co najmniej przez wykazanie wartości wykonanych robót budowlanych. Tymczasem powód nie zaoferował na tę okoliczność żadnych dowodów (dowód z przesłuchania stron również nie dostarczył w tym zakresie informacji). Obciążając pozwanych wynagrodzeniem za roboty dodatkowe, powód nie przedstawił ich specyfikacji, pozwalającej choćby na ustalenie rzeczywistego zakresu tych prac i ich wartości jednostkowej. Uniemożliwia to nie tylko dokonanie weryfikacji prawidłowości skalkulowanego przez powoda wynagrodzenia za roboty dodatkowe jak i ewentualne obliczenie ich rzeczywistej wartości w kontekście prac wykonanych a nieobjętych pierwotnym zakresem pierwotnej umowy jak i dodatkowego zlecenia potwierdzonego w piśmie z dnia 8 listopada 2019r. Wadliwość ta dotyczy zatem tak roszczenia w kształcie zaproponowanym pozwie jak i jego ewentualnej oceny przez pryzmat art. 405 i nast. k.c.

Dodać należy, że podstawy dla uwzględnienia powództwa ponad kwotę 2.281,18 zł nie mogła stanowić zawarta w piśmie pozwanych z dnia 8 listopada 2019r. deklaracja zapłaty kwoty 3.035,- zł. Nie miała ona bowiem charakteru definitywnego. Brak też dostatecznych podstaw dla oceny jakiego zakresu robót dodatkowych miałaby ona dotyczyć. Sama zaś gotowość zapłaty określonej kwoty pieniężnej nie może wykreować zobowiązania, które w tym wypadku miałoby charakter abstrakcyjny, a zatem występujący w polskim systemie prawnym incydentalnie i jedynie w oparciu o wyraźną normę prawną.

W tym miejscu wypada dodać, że powyższe nie obligowało do uprzedzenia stron o możliwej zmianie podstawy pranej rozstrzygnięcia. Powód powoływał się na odpowiedzialność kontraktową pozwanych, przy czym nie zdołał wykazać, że odpowiednia umowa w ogóle została zawarta. Tymczasem konieczność sygnalizowania zmiany podstawy prawnej rozstrzygnięcia dotyczy przypadku, gdy Sąd stwierdza brak konsensusu stron na skutek uchybienia wymogom co do formy ad solemnitatem, nie zaś na skutek braku zgodnych oświadczeń woli stron.

Powyższe doprowadziło Sąd do przekonania, że roszczenie w zgłoszonym kształcie, jak i analizowane przez pryzmat regulacji art. 405 k.c. nie zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na niedostateczną inicjatywę dowodową powoda, którego w tym zakresie obciążała ona w całości (art. 6 k.c.).

Jedynie na marginesie należy wskazać, że zawarte w protokole odbioru z dnia 18 października 2019r. uwagi co do jakości wykonanych robót nie miały znaczenia dla wyniku niniejszej sprawy, gdyż pozwani nie wywodzili z tego żadnych skutków prawnych, w szczególności nie powoływali się na uprawnienia z rękojmi za wady albo odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania albo czynu niedozwolonego. Podkreślenia wymaga, że oparta na tej instytucji prawnej obrona przed roszczeniem powoda wymagałaby określenia i udowodnienia wysokości szkody oraz dokonania jej skutecznego potrącenia z dochodzoną wierzytelnością. Sam sygnalizowanie istnienia wad robót jest w tym zakresie dalece niewystarczające i jako takie zwalniało Sąd z konieczności oceny jakości robót wykonanych przez powoda.

Poza sporem pozostawała kwestia rozliczenia zakupionych materiałów budowlanych, gdyż powód w pozwie wyraźnie wskazał, że należności tej nie dochodzi.

W tym stanie rzeczy powództwo jako pozbawione usprawiedliwionych podstaw podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt. II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powództwo zostało uwzględnione w 17% i oddalono w 83% co uprawniało strony do adekwatnego do w/w wskaźnika zwrotu kosztów procesu. Poniesione przez powoda koszty procesu wynosiły łącznie 6.917,- zł i obejmowały: opłatę sądową od pozwu w wysokości 750,- zł, opłatę sądową od apelacji w wysokości 750,- zł, koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w wysokości 3.600,- zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.), koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 1.800,- zł (§ 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 cyt. rozporządzenia) i koszty opłaty skarbowej uiszczonej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17,- zł. Poniesione przez pozwanych koszty procesu wynosiły łącznie 5.417,- zł i obejmowały: koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w wysokości 3.600,- zł (§ 2 pkt 5 cyt. rozporządzenia), koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 1.800,- zł (§ 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 cyt. rozporządzenia) i koszty opłaty skarbowej uiszczonej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17,- zł. Pozwani nie domagali się zasądzenia kosztów procesu odrębnie na rzecz każdego z nich. Uwzględniając zakres, w jakim każda ze stron wygrała spór, powodowi przysługiwały koszty procesu w wysokości 1.175,89 zł (6.917,- x 17%), zaś pozwany w wysokości 4.496,11 zł (5.417,- zł x 83%), co po zbilansowaniu dawało kwotę 3.320,22 zł (4.496,11 zł – 1.175,89 zł) należną pozwanym.

Z tych przyczyn orzeczono jak w pkt III wyroku.

/SSR Łukasz Kozakiewicz/